De wereld moet de uitstoot van broeikasgassen reduceren. Dat is de wanhopige oproep die de Verenigde Naties en klimaatwetenschappers al bijna drie decennia lang blijven herhalen - telkens wanneer het gaat over klimaatverandering en de gevolgen daarvan voor mens, milieu en economie.

De VN heeft dit duidelijk gemaakt door te benadrukken dat dit decennium onze kans is om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C en de wereld te sturen in de richting van een netto nul-toekomst tegen 2050. In dit artikel leggen we uit wat broeikasgasemissies zijn en waarom het verminderen ervan cruciaal is om de klimaatverandering aan te pakken.

		Lees meer over de uitstoot van broeikasgassen en begrijp waarom bedrijven nu in actie moeten komen. Download de gratis eBook (EN)

"Het is nu of nooit als we de opwarming van de aarde willen beperken tot 1,5°C". Dit was de duidelijkste en sterkste boodschap tot nu toe van Jim Skea, co-voorzitter van werkgroep III van de Intergovernmental Panel on Climate Change en een van de meest gerenommeerde VN-wetenschappers, in een oproep aan regerings- en bedrijfsleiders over de hele wereld om onmiddellijk klimaatmaatregelen te nemen. Het meest recente klimaatrapport van de VN, het zesde evaluatieverslag van de Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), bevat een duidelijke waarschuwing: "Zonder onmiddellijke en diepgaande emissiereducties in alle sectoren zal het onmogelijk zijn" om klimaatverandering te bestrijden.

Maar er is ook goed nieuws: Uit het IPCC-rapport van 2022 blijkt dat het nog steeds mogelijk is de wereldwijde temperatuurstijging onder de 1,5°C te houden tegen het einde van de eeuw, maar dat dit een snelle, onmiddellijke en maatschappijbrede reductie van de uitstoot van broeikasgassen vereist, evenals de verwijdering van CO₂ uit de atmosfeer. Maar waarom is het cruciaal om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen?

Waarom is het belangrijk om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen?

U hebt wellicht gehoord dat de toenemende opwarming van de aarde klimaatverandering veroorzaakt, die verantwoordelijk is voor extreme weersomstandigheden zoals langere en frequentere droogtes, hittegolven, zware regenbuien, tornado's, tropische cyclonen en overstromingen. Deze klimaatverandering stelt regeringen, bedrijven en mensen over de hele wereld voor uitdagingen.

Voor een beter begrip moeten we eerst verschillende termen definiëren die in dit artikel worden gebruikt: "weer" en "klimaat". Volgens NASA beschrijft het weer "atmosferische omstandigheden die plaatselijk optreden gedurende korte perioden van minuten tot dagen", zoals regen, sneeuw, wolken, wind, overstromingen of onweer. Terwijl de term klimaat verwijst naar "het regionale of zelfs mondiale langetermijngemiddelde van temperatuur, vochtigheid en neerslagpatronen gedurende seizoenen, jaren of decennia". Om klimaatverandering tegen te gaan is het antwoord dus duidelijk: we moeten de antropogene, door de mens veroorzaakte, opwarming van de aarde beperken tot 1,5 °C.

Waarom moet de opwarming van de aarde beperkt blijven tot 1,5°C?

De opwarming van de aarde is de langetermijnstijging van de algemene temperatuur op aarde, die ten minste sinds het begin van het bijhouden van de gegevens in 1880 heeft plaatsgevonden. Volgens de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) steeg de jaarlijkse temperatuur wereldwijd tussen 1880 en 1980 met gemiddeld 0,07 graden Celsius per decennium. Sinds 1981 is de stijging versneld tot 0,18 °C per decennium, waardoor de gemiddelde temperatuur wereldwijd nu 1,1 °C hoger ligt dan vóór de industrialisering. Wat is de oorzaak van de wereldwijde temperatuurstijging?

Sinds de jaren 1800 en het begin van de industriële revolutie zijn menselijke activiteiten, zoals vervoer, industrie, landbouw en elektriciteit, de belangrijkste oorzaak van klimaatverandering, voornamelijk door de verbranding van fossiele brandstoffen zoals kolen, olie en gas. De verbranding van fossiele brandstoffen veroorzaakt broeikasgasemissies, die de belangrijkste oorzaak zijn van de waargenomen klimaatverandering sinds het midden van de 20e eeuw.

Broeikasgassen zijn verschillende soorten gassen die warmte vasthouden in de atmosfeer, zoals koolstofdioxide (CO₂), methaan (CH₄), lachgas (N₂O) en waterdamp (H₂O). Zij laten het licht van de zon binnen, maar houden een deel van de warmte tegen, zoals de glazen wanden van de broeikas die als een deken de aarde isoleren. Dit verschijnsel staat bekend als het broeikaseffect. Hoe meer broeikasgassen in de atmosfeer, hoe meer warmte er wordt vastgehouden, waardoor het broeikaseffect wordt versterkt en de temperatuur van de aarde stijgt.

Het feit dat het koolstofdioxidegehalte in de atmosfeer volgens de NASA in 2022 419 delen per miljoen (ppm) bedraagt, het hoogste niveau in 650.000 jaar, illustreert het best hoe dringend het is om de antropogene opwarming van de aarde, d.w.z. de door de mens veroorzaakte stijging van de

Het effect van broeikasgasemissies begrijpen

Om te begrijpen waarom het onomstotelijk noodzakelijk is die emissies drastisch te verminderen en terug te dringen, moeten we licht werpen op de kenmerken van de belangrijkste door menselijke activiteiten veroorzaakte broeikasgasemissies en hun effect op het klimaat.

De verschillende soorten broeikasgassen verschillen in twee cruciale eigenschappen. Ten eerste hun vermogen om energie te absorberen (en dus warmte vast te houden), wat stralingsefficiëntie wordt genoemd. Ten tweede hun levensduur, d.w.z. hoe lang ze in de atmosfeer blijven. Om deze sleutelfactoren te bepalen is een wetenschappelijke metriek ontwikkeld, het Global Warming Potential (GWP).

GWP's zijn waarden die een directe vergelijking mogelijk maken van het effect van verschillende broeikasgassen op de opwarming van de aarde door hun vermogen om energie te absorberen en hoe lang zij in de atmosfeer blijven te vergelijken met CO₂. Koolstofdioxide wordt als referentiegas genomen en krijgt een GWP voor 100 jaar van 1 omdat het een extreem lange verblijftijd in de atmosfeer heeft die duizenden jaren kan duren.

Ter illustratie de volgende vergelijking tussen de uitstoot van CO₂, methaan en distikstofoxide, de broeikasgassen met een significant effect op de klimaatverandering. Terwijl methaan ongeveer 12 jaar en lachgas ongeveer 109 jaar in de atmosfeer blijft, blijft CO₂ enkele duizenden jaren in de atmosfeer. Gemeten over een periode van honderd jaar is methaan, dat de tweede grootste bijdrage levert aan klimaatverandering, 27,9 keer krachtiger dan CO₂ bij het veroorzaken van opwarming van de aarde, terwijl lachgas 273 keer krachtiger is.

De snelle toename van broeikasgassen in de atmosfeer heeft de planeet in een alarmerend tempo opgewarmd. Hoewel het klimaat van de aarde in het verleden heeft geschommeld, heeft de koolstofdioxide in de atmosfeer in honderdduizenden jaren niet het huidige niveau bereikt. Door de mens veroorzaakte klimaatverandering "heeft op grote schaal negatieve effecten en daarmee verband houdende verliezen en schade aan natuur en mensen veroorzaakt, die verder gaan dan de natuurlijke klimaatvariabiliteit", zoals in het meest recente IPCC-rapport wordt gesteld.

Halvering van de broeikasgasemissies tegen 2030

In een rapport van de World Meteorological Organization wordt voorspeld dat de wereld tegen 2025 1,5 C boven het pre-industriële niveau zou kunnen uitstijgen; al in de komende vier jaar. Verder gaan dan die rode lijn betekent een aanzienlijke toename van de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme weersomstandigheden en een stijgende zeespiegel, om maar een paar voorbeelden te noemen. "Elke fractie extra opwarming boven de 1,5°C zal leiden tot steeds ernstigere en duurdere gevolgen", aldus het UN Environment Program.

Het antwoord is duidelijk: om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius ten opzichte van het pre-industriële niveau, is het overduidelijk dat we de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 drastisch moeten terugdringen met ten minste 43% ten opzichte van het niveau van 1990, en tegen 2050 netto nuluitstoot moeten bereiken, zoals vastgelegd in de Overeenkomst van Parijs.

Hoewel het bereiken van dit doel een uitdaging is, blijft het de enige echte oplossing om klimaatverandering te bestrijden en de planeet voor toekomstige generaties te behouden. Dit vereist dat bedrijven en organisaties in alle sectoren en van alle groottes zich versneld inzetten om hun portefeuilles koolstofvrij te maken, netto nuldoelstellingen te bereiken en vooruitgang te boeken op het gebied van klimaatduurzaamheid.

Neem contact met ons op om uw reis naar klimaatactie te beginnen. Neem contact op