Wat is CO2-vastlegging en -opslag (CCS)?
CO2-vastlegging en -opslag (CCS) is een technologie die emissies vermindert door broeikasgassen (BKG) uit industriële processen of energiecentrales op te vangen voordat ze de atmosfeer bereiken, en ze vervolgens eeuwenlang of zelfs millennia lang diep onder de grond op te slaan.
Om de huidige klimaatcrisis effectief aan te pakken, hebben we oplossingen nodig die verder gaan dan het verminderen of vermijden van koolstofuitstoot - we moeten koolstofdioxide uit de atmosfeer halen en permanent opslaan.
CCUS (Carbon Capture, Utilisation and Sequestration) is niet hetzelfde als koolstofverwijdering, omdat CCUS de uitstoot bij de bron opvangt, terwijl koolstofverwijdering de koolstof die zich al in de atmosfeer bevindt, eruit haalt met behulp van methoden zoals het herstel van bomen en directe opvang in de lucht.
Technologie voor het opvangen van koolstof
De twee belangrijkste methoden voor het opvangen van koolstof zijn natuurgebaseerde en technologische oplossingen. Op de natuur gebaseerde oplossingen omvatten herbebossing, herstel van veengebieden en regeneratieve landbouw. De vastgelegde koolstof wordt dan opgeslagen in bossen, wetlands of de oceaan.
Technologische oplossingen daarentegen gebruiken door de mens ontworpen methoden om hetzelfde te doen, maar met het voordeel dat de koolstof voor een veel langere tijd wordt opgeslagen.
Hoe werkt het? Het koolstofopvangproces omvat de volgende drie stappen:
- Koolstofopslag: In tegenstelling tot andere technische methoden vangt CCS de koolstofuitstoot direct bij de bron op, voordat deze in de atmosfeer terechtkomt. Locaties met grootschalige industriële activiteiten, zoals elektriciteitscentrales of cement- en staalfabrieken, zijn ideaal voor koolstofafvang omdat ze behoern tot de fastest growing source of emissions. Tijdens deze stap wordt koolstofdioxide gescheiden van de andere uitgestoten gassen.
- Transport: Na het afvangen wordt de koolstof samengeperst tot een vloeibare vorm en getransporteerd naar een opslaglocatie via tanks, pijpleidingen (de meest populaire optie) of schepen.
- Opslag: De koolstof wordt ondergronds opgeslagen in rotsformaties. Volgens het Global CCS Institute is er al nearly 300 million tonnes koolstof ondergronds geïnjecteerd.
Werkt CO2-vastlegging en -opslag?
CO2-vastlegging en -opslag heeft zowel voorstanders als sceptici. Positief is dat geavanceerde technologieën zoals CCS voorkomen dat emissies in de atmosfeer terechtkomen, waardoor verdere schade aan het milieu wordt beperkt.
Er zijn echter risico's. Wanneer koolstof ondergronds wordt opgeslagen, is er altijd kans op lekkage, wat zowel voor het milieu als voor omwonenden gevaren met zich mee kan brengen. Bovendien is de technologie duur en vereist het een uitgebreide infrastructuur en een betrouwbaar transport- en opslagsysteem.
CCS is ook energie-intensief: sommige systemen verbruiken 30-50% van de totale energie-output van een fabriek.
Ondanks deze uitdagingen wordt in het rapport van 2022 van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering (IPCC) benadrukt dat CCS een cruciale strategie is om de opwarming van de aarde te beperken tot 2°C. In een rapport van 2024 wordt opgemerkt dat er wereldwijd 50 grootschalige CCS-projecten zijn, met nog eens 628 in ontwikkeling en 44 momenteel in ontwikkeling.
Zoals het IPCC-rapport stelt, is CCS geen wondermiddel en kan het de noodzaak om fossiele brandstoffen uit te faseren , niet wegnemen. Het potentieel ervan mag echter niet over het hoofd worden gezien, vooral in industrieën die moeilijk te ontkolen zijn, zoals de cement- en staalproductie.
CCS is een belangrijk onderdeel van de oplossing voor de klimaatcrisis, naast hernieuwbare energie en energie-efficiëntiemaatregelen.
Lees meer over klimaatprojecten en hoe u deze kunt ondersteunen als onderdeel van uw klimaatstrategie met ClimatePartner.