door Björn Bröskamp en Sibylle Simon

ClimatePartner publiceerde een eerste versie van dit artikel op 27 januari 2022. Hierna is het enkele keren geactualiseerd. De laatste publicatiedatum is van oktober 2023.

De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is de nieuwe rapportagerichtlijn van de EU, die de huidige Non-Financial Reporting Directive (NFRD) gaat vervangen. De richtlijn werd al in 2021 door de EU-Commissie voorgesteld en is voor het eerst van toepassing op rapportage over boekjaren die op of na 1 januari 2024 beginnen. 

De CSRD heeft tot doel de transparantie op het gebied van duurzaamheid te vergroten. Zo zullen meer gedetailleerde rapportagevoorschriften worden ingevoerd, waardoor de CSRD een belangrijk element wordt waarmee rekening moet worden gehouden in managementrapportages en de bedrijfsactiviteiten van een bedrijf. In vergelijking met de NFRD is de nieuwe richtlijn gedetailleerder, omvangrijker en van toepassing op vier keer zoveel meer bedrijven in de EU. 

Wie moet zich voorbereiden op de nieuwe rapportage? 

In plaats van de ongeveer 11.600 entiteiten die momenteel hun niet-financiële gegevens rapporteren, geldt de nieuwe richtlijn voor bijna 50.000 entiteiten. Bedrijven die voldoen aan ten minste twee van de volgende drie voorwaarden, moeten gaan rapporteren: 

Niet alleen in de EU gevestigde bedrijven moeten op deze verandering letten. De CSRD geldt voor elk bedrijf met ten minste één grote of beursgenoteerde EU-dochteronderneming of -filiaal met een netto-omzet van 40 miljoen euro in de EU, die in de laatste twee opeenvolgende boekjaren ook een netto-omzet van meer dan 150 miljoen euro op de Europese markt heeft behaald.

Indien beide voorwaarden van toepassing zijn, valt het bedrijf onder de rapportageverplichting van de richtlijn en is de dochteronderneming of het kantoor in de EU verantwoordelijk voor de publicatie van het duurzaamheidsverslag van het bedrijf. De richtlijn heeft dus betrekking op alle relevante bedrijfsactiviteiten die binnen de EU plaatsvinden.

De geplande CSRD voorziet niet in nieuwe vereisten voor MKB-bedrijven, tenzij zij kapitaalgericht zijn. Voor deze bedrijven wil de Commissie aparte normen voor duurzaamheidsverslaglegging invoeren.

De invoering van de CSRD zal in vier fasen plaatsvinden:

• Op 1 januari 2024 voor bedrijven die nu al onder de NFRD vallen (rapportage in 2025 over gegevens van 2024).
• Op 1 januari 2025 voor grote bedrijven die momenteel niet onder de NFRD vallen.
• Op 1 januari 2026 voor beursgenoteerde MKB-ondernemingen en voor kleine en niet-complexe kredietinstellingen en captives. Ondernemingen die tot deze categorie behoren, zullen ervoor kunnen kiezen om tot 2028 niet te rapporteren over duurzaamheidskwesties in het kader van de CSRD, op voorwaarde dat in het jaarverslag wordt uitgelegd waarom zij daarvoor hebben gekozen.
• Op 1 januari 2028 voor niet-EU-bedrijven die onder de CSRD-rapportageverplichting vallen.

Hoe publiceer je informatie over duurzaamheid? 

Met de nieuwe CSRD wordt duurzaamheidsrapportage een verplicht onderdeel van de managementrapportage - een apart duurzaamheidsverslag is niet langer mogelijk zoals nu met de NFRD het geval is. Dit betekent dat duurzaamheid wordt gezien als een strategisch onderdeel van de bedrijfsactiviteiten van een onderneming. Een belangrijke stap, omdat duurzaamheidsrapportage op dezelfde voet komt te staan met financiële verslaglegging en duurzaamheids KPI's hogere prioriteit krijgen.  

Alle relevante bedrijfsinformatie, inclusief informatie over duurzaamheidsactiviteiten, moet worden gepubliceerd in de managementrapportage en moet ook digtiaal toegankelijk zijn.  

De CSRD-rapportage geldt voor alle bedrijven die aan de eerder genoemde criteria voldoen. Een bedrijf is alleen vrijgesteld van de publicatieplicht als het deel uitmaakt van een moederholding en in plaats daarvan kan verwijzen naar het verslag van de holding, mits het verslag van de holding in overeenstemming is met de EU-verslagleggingsvoorschriften. In dat geval moet de vrijgestelde dochteronderneming het geconsolideerde jaarverslag van de moederholding die op groepsniveau verslag uitbrengt, publiceren. Ook moet zij in haar eigen jaarverslag melding maken van het feit dat de onderneming in kwestie is vrijgesteld van de voorschriften van de richtlijn. Voor alle verslagleggende bedrijven zal een externe audit verplicht zijn om zekerheid over het verslag te verschaffen. 

Welke informatie moet openbaar worden gemaakt? 

De huidige versie van de CSRD bevat alleen een overzicht van de voorgeschreven rapportage-inhoud. De European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) heeft een gedetailleerde versie van de geplande verslaggevingsnormen opgesteld en de concepten van de 12 European Sustainability Reporting Standards (ESRS) zijn op 22 november 2022 bij de EU-Commissie ingediend. Het is de bedoeling de ESRS in grote lijnen in overeenstemming te brengen met de internationale rapportagenormen en de bestaande normen voor duurzaamheidsrapportage, zoals die van het Global Reporting Initiative (GRI), de Sustainability Accounting Standards Board (SASB), het Carbon Disclosure Project (CDP) en andere. Sommige van deze normen verwijzen ook naar het Greenhouse Gas Protocol. Het is ook de bedoeling dat de CSRD en de ESRS worden afgestemd op de EU-taxonomie.

De eerste reeks verslaggevingsstandaarden is eind juli jl. aangenomen. Een tweede reeks verslaggevingsstandaarden, die sectorspecifiek zijn en aangepast aan verschillende ondernemingsvormen, moet uiterlijk op 30 juni 2024 volgen. De Commissie zal de normen na de inwerkingtreding van de richtlijn om de drie jaar herzien om rekening te houden met nieuwe ontwikkelingen zoals internationale normen.

Het richtlijn bepaalt dat de volgende milieu-, sociale en bestuursaspecten (ESG) in aanmerking moeten worden genomen bij het opstellen van de verslaggevingsstandaarden. Zij zijn elk door EFRAG in 12 verslaggevingsnormen gebundeld:

Een andere nieuwe eis van de CSRD is het principe van dubbele materialiteit. Dit principe vraagt bedrijven om vanuit twee verschillende perspectieven te rapporteren: er moet worden gerapporteerd hoe elk duurzaamheidsaspect het bedrijf beïnvloedt (het 'outside-in' perspectief) en hoe elk verslaggevingsaspect van het bedrijf mensen, belanghebbenden en het milieu beïnvloedt (het 'inside-out' perspectief). De "pas toe of leg uit"-benadering van de huidige NFRD zal daarmee niet langer van toepassing zijn. 

Vooruitblik 

Sinds de Commissie de ESRS heeft aangenomen, worden de normen voor verslaglegging verplicht. De nieuwe verplichtingen zullen op zijn vroegst vanaf het boekjaar 2024 van toepassing zijn, dat betekent dat de eerste rapportages in het kader van de nieuwe richtlijn in 2025 zullen worden gepubliceerd.

De vooruitzichten zijn duidelijk: klimaatactie en transparante rapportage over alle bedrijfsmaatregelen worden verplichte onderdelen van de bedrijfsvoering van een onderneming. Bovendien zal de CSRD helpen om klimaatactie te stimuleren, het vertrouwen te vergroten en een positieve stimulans te creëren voor alle bedrijven die hun verantwoordelijkheid willen nemen. Als onderdeel van verschillende andere regelgevingsinitiatieven draagt de CSRD ook bij tot de duidelijkheid en de grotere erkenning van het engagement van een bedrijf op het gebied van klimaatactie. 

ClimatePartner ondersteunt jou bij de naleving van de CSRD

Hulp nodig bij het naleven van de nieuwe rapportageverplichtingen? Aangezien gedetailleerde informatie over CO₂-gegevens een aandachtspunt zal zijn in de toekomstige rapportage, is ClimatePartner bij uitstek geschikt om je hierbij te adviseren en te helpen. De verschillende berekeningen van de CO2-voetafdruk van bedrijven, producten en diensten, alsmede de bijbehorende rapporten, kunnen worden gebruikt voor de CSRD rapportage. Ook ondersteunen wij klanten bij het definiëren van duidelijke klimaatstrategieën en het afstemmen daarvan op de eisen van het Science Based Target initiatief (SBTi) en, op middellange termijn, op een Net Zero strategie. Dergelijke strategieën kunnen ook worden geïntegreerd in duurzaamheidsverslagen die aan de eisen voldoen. De sociale effecten van onze klimaatprojecten komen ook in aanmerking voor rapportage in lijn met de CSRD.